De liefde. Het is een veelomvattend onderwerp. Zo loopt altvioliste Dana Zemtsov over van liefde voor de geuren, de geluiden en de muziek waar ze geboren is: Mexico. Op de cd Yellow Butterfly viert ze samen met trompettist Angelo Verploegen, bandoneonist en arrangeur Claudio Constantini, contrabassist Nicholas Schwartz, pianiste Anna Fedorova en percussionist André Groen haar achtergrond met bewerkingen van Mexicaanse bolero’s en even opzwepende als melancholische versies van Latijns-Amerikaanse liederen die iedereen aldaar kent.
“Het is een project dat al heel lang kookte”, zegt Dana Zemtsov enthousiast. “Ik wilde altijd al iets met mijn Latijns-Amerikaanse achtergrond doen. Het is het land waar ik de eerste indrukken als kind opdeed. De Mexicaanse bolero’s gespeeld door verschillende steelband in diverse hoeken van het park en die zich vermengen tot één sfeervolle soundscape vormen een groot deel van mijn leven.”
Gele vlinders
Toen ze weer eens in Mexico was en Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel García Márquez in het Parque Mexico in haar geboortestad Mexico City las – “het belangrijkste boek als het gaat om een beschrijving van de Latijns-Amerikaanse aard en levensstijl”- kwam alles samen. Het ongelukkige liefdesverhaal van Meme en Maurico Babilonia in het boek, omringd door de verschijning van gele vlinders, bracht haar terug naar haar jeugdherinneringen, de bolero’s en de liefde. “De gele vlinders zijn in Honderd jaar eenzaamheid het symbool van de liefde, maar ook van geval. Veel Latijns-Amerikaanse liedjes gaan juist over het gevaar van de liefde”
Een ontmoeting met componist en arrangeur Joan Albert Amargós gaf het laatste zetje naar wat het album Yellow Butterfly is geworden. “We deelden de liefde voor de Latijns-Amerikaanse muziek. Ik ben zelf een klassiek opgeleid musicus en geen jazzmens of een Latijns-Amerikaanse straatmuzikant. Amargós wist in zijn arrangementen de brug tussen klassiek, jazz en Latin te slaan. Precies wat ik wilde om de sfeer die in mijn hoofd zit te bereiken.”
Melancholie en humor
Die sfeer is er zeker niet een van louter vrolijkheid. “We kennen de Latijns-Amerikaanse muziek als vrolijk, maar dat is niet zo. Veel liedjes zijn zo dubbelzinning. Zelfs achter de meest vrolijke liedjes zoals Dos Gardenias zit veel pijn en leed. De Latijns-Amerikaanse mens is veel meer in contact met die pijn. Ze proberen door de pijn heen de zon te vinden. Dat zit ook in de muziek. Naast de melancholie is de humor heel belangrijk. Dat hoor je ook in een werk als Le Grand Tango van Astor Piazzolla. En religie. Veel Latijns-Amerikaanse landen, en Mexico zeker, behoren tot de meest religieuze ter wereld. Oorlogen, economische rampen, fatale liefdes, het maakt niet uit, er is altijd hoop. Luister maar naar een lied als Alfonsino y el Mar van Ariel Ramírez, een in heel Latijns-Amerika bekende hommage aan de Argentijnse dichter Alfonsina Storni die zelfmoord pleegde door zichzelf in zee te storten.”
Het belang van hoop
Het is repertoire dat elke zichzelf respecterende Latijns-Amerikaan mee kan zingen. “Bij een break-up zoeken mensen hun vrienden op, gaan naar een cantina, drinken tequila en zingen deze liedjes om de schok te verwerken. Het repertoire op Yellow Butterfly wordt mede gevormd door deze liedjes. Het is werk dat voor mij de liefde in al haar vormen representeert. En meer nog muziek die alle geledingen van de mens vertegenwoordigt. Het zet aan tot nadenken. Dat is ook wat Honderd jaar eenzaamheid met mij deed. De les daaruit is het belang van de hoop, het geloof dat de gele vlinders er altijd zijn. En vooral in deze tijd is het vasthouden aan geloof in het goede, aan hoop, hard nodig.”
Ook daarom is Dana Zemtsov zeer gelukkig dat ze dat ze vanaf 16 februari met het Nederlands Studenten Orkest door het land toert met het Altvioolconcert van de Engelsman William Walton. Schijnbaar iets heel anders, maar voor de altvioliste raken de werelden elkaar in dit concert. “Het concert van Walton heeft alles wat er in een mensenleven zit. Het werk zit vol contradicties, heeft veel donkere kanten. Toch is het geen moment zwaar. Er is altijd hoop, liefde. Wat dat aangaat had Walton een Mexicaan kunnen zijn.”
Dana Zemtsov toert van 16 februari tot en met 2 maart door het land met het Nederlands Studenten orkest onder leiding van Chloe Rooke. Op het programma staat naast nieuw werk van Karmit Fadael en Berlioz’ Symfonie fantastique het Altvioolconcert van William Walton. Meer informatie en tickets: nso.nl
Van 6 tot en met 9 maart staat de Yellow Butterfly Presentation Tour op het programma in Leiden, Zaandam, Amsterdam en Dalfsen. Dan klinkt het repertoire van de cd en meer live. Meer informatie: danazemtsov.com
