In juni 2021 ging tijdens het Holland Festival doe opera Die ersten Menschen in première. Omdat het midden in coronatijd was konden maar weinig mensen genieten van deze opmerkelijke opera van de in 1915 tijdens de Eerste Wereldoorlog omgekomen Rudi Stephan. De opera waarin de lijnen van Wagner, Mahler, Zemlinski, Schönberg en Debussy samenkomen in een broeierig oerconflict op muziek verdiende een herkansing. Die is er nu. De Nederlandse Opera heeft deze vergeten opera van 22 januari tot en met 2 februari opnieuw geprogrammeerd. Nu zonder enige restricties aangaande het aantal bezoekers. Een verrassend werk van een jonge componist wiens talent door zinloos bloedvergieten niet verder tot ontwikkeling kon komen.
Bijbelse geschiedenis
De eerste twee mensen op aarde waren verliefd. De derde mens vermoordde de vierde. Die ersten Menschen vertelt het verhaal van het eerste gezin in de Bijbelse geschiedenis van de mensheid: Adahm en Chawa en hun zoons Kajin en Chabel. Na de succesvolle uitvoeringen van het werk tijdens de coronapandemie keert Rudi Stephans onbekende, maar door De Nationale Opera ‘opgegraven’ werk in volle glorie terug. In dit sterk door de opkomst van de psychoanalyse beïnvloede werk maken goddelijke verlangens plaats voor erotische, incestueuze driften.
Het familiediner
Regisseur Calixto Bieito plaatst het familiale oerconflict in een hedendaagse setting die herinnert aan een familiediner à la Luis Buñuels film Le charme discret de la bourgeoisie. Naarmate de avond vordert komen de onderliggende spanningen steeds meer boven tafel en raken de witte tafellakens steeds verder besmeurd. Het intense en fysieke spel dat Bieito bij zijn vierkoppige topcast naar boven weet te halen, komt in dit van oerdriften doordrenkte werk bijzonder tot zijn recht. Waar sopraan Annette Dasch, bas-bariton Kyle Ketelsen, bariton Leigh Melrose en tenor John Osborn voor deze herneming in complete formatie terugkeren, duikt dirigent Kwamé Ryan samen met het Rotterdams Philharmonisch Orkest – allen prominent aanwezig op het toneel – voor het eerst in Rudi Stephans rijke en uitdagende partituur.
Tragisch einde
“Als er maar niets gebeurt met mijn hoofd; er zitten nog zoveel mooie dingen in”, zei componist Rudi Stephan tegen zijn moeder voordat hij naar het front vertrok, de Eerste Wereldoorlog in. Twee weken later sneuvelde hij. Hij zou de wereldpremière van zijn eerste opera – Die ersten Menschen – niet meer meemaken.
Voor meer informatie en tickets zie: operaballet.nl
