‘Muziekevangelist’ noemt zij zich op Twitter. Niet vreemd, want de Amerikaanse celliste Alisa Weilerstein (36, hier op een foto van Andreas Terlaak) komt uit een zeer muzikaal nest. Vader Donald is violist, moeder Vivian pianist en broer Joshua dirigent. Op haar nieuwe album Transfigured Night speelt Weilerstein werken van twee contrasterende Weense componisten, Joseph Haydn en Arnold Schönberg. De wereldberoemde celliste staat centraal in de komende Luister (5 oktober).
Door het combineren van Haydns twee Celloconcerten (in C-majeur en D-majeur) en Schönbergs symfonische gedicht Verklärte Nacht schijnt dit album een fascinerend licht op deze twee muzikale grootheden. Twee componisten, twee stijlen. De intieme kamermuziek van Haydn versus het dynamische bereik van Schönberg.
De keuze voor Wenen en de contrastrijke benadering op Transfigured Night komt niet zomaar uit de lucht vallen. Net als Weilersteins grootouders ontvluchtte Schönberg in de jaren dertig van de vorige eeuw de nazidreiging in de Oostenrijkse hoofdstad. Een dramatisch gegeven dat volgens de celliste haaks staat op Wenen “als geboorteplaats van de grootste kunstprestaties die ik altijd heb geprobeerd na te streven.”
Alisa Weilerstein: “Focus belangrijker dan glorie”
Kenners noemen Alisa Weilerstein een van de meest veelbelovende cellisten. Ze begon te spelen op haar vijfde, won in 2006 als eerste celliste de begeerde Leonard Bernstein Prize tijdens het Schleswig-Holstein Musik Festival, het begin van een reeks prestigieuze onderscheidingen. Ze werd een paar keer uitgenodigd door Michelle Obama voor optredens in het Witte Huis, maar voor Weilerstein bleef focus belangrijker dan glorie.
Dat heeft mede te maken met het feit dat de jonge Alisa op haar negende werd gediagnosticeerd met diabetes, waardoor ze volgens eigen zeggen zeer gedisciplineerd is geworden. Sinds die tijd gaat de Amerikaanse celliste uitdagingen niet uit de weg. Zo gaf Weilerstein onlangs een marathonconcert op een universiteit in Atlanta. De Aspen Times was lyrisch: “Bijna drieënhalf uur lang etaleerde zij haar buitengewone, vlekkeloze techniek met de meest diepzinnige muziek ooit voor dit instrument geschreven: de onbegeleide Suites van Johann Sebastian Bach, alle zes achter elkaar, bijna zonder met haar ogen te knipperen.”
“Je kunt elke noot wel goed spelen, maar waarvoor?”
Eerder dit jaar trad Alisa Weilerstein nog op in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam. Samen met het Ulster Orchestra, onder leiding van haar Venezolaanse echtgenoot Rafael Payare, speelde ze Edward Elgars Celloconcert, dat als rode draad door haar carrière loopt. Als zevenjarig meisje hoorde Weilerstein dit stuk in legendarische uitvoeringen van de Britse celliste Jacqueline du Pré en vanaf haar twaalfde begon ze het concert te bestuderen. “Het Celloconcert van Elgar is ultraromantisch”, zei Weilerstein in Gramophone. “Van watervlugge passages tot en met rijke, klagende melodieën; Elgar lijkt in zijn laatste grote werk het leven te willen vangen.”
Alisa Weilerstein speelt op een zeldzame Montagnana-cello uit 1723. Ondanks het mogen bespelen van dit zeer waardevolle muziekinstrument met zijn warme klanken, heeft de celliste niet de ambitie om te streven naar perfectie. “Je kunt elke noot wel goed spelen, maar waarvoor? Dat betekent niets. Voor mij gaat het altijd om het proberen te bereiken van een intellectuele en emotionele balans.”
Transfigured Night mag dan wel een Weense sfeer uitstralen, drie stukken van het album werden eind april, toen het nog vroor dat het kraakte, opgenomen in een elfde-eeuws kerkje in het noorden van Noorwegen, onder begeleiding van de Trondheim Soloists.
