BIBER
Rosenkranzsonaten
Ars Antiqua Austria o.l.v. Gunar Letzbor (barokviool)
Pan Classics PC 10409 • DDD-2.23’ (2 cd’s)
Waardering: 10
Wat een genadeloos stuk deze Rosenkranzsonaten. Het knarst, snerpt, huilt en zwiept. Muzikale slagregens, tranen en glorie. Barok, dat is het zeker, maar van een ongelofelijke directheid. Is dat, behalve het waanzinnige spel, de invloed van volksmuziek? Tegelijk hanteerde Heinrich Ignaz Franz Biber een mate van abstractie die merkwaardig modern aandoet – wetende dat het stuk rond 1674 het licht zag. Iedere sonate is gewijd aan een van de mysteriën uit de levens van Maria en Jezus. Dit zijn allereerst de vreugdevolle sonates, zoals de Annunciatie (nummer 1) en de geboorte van het kindje Jezus (nummer 3). De vreugde spat ervan af, maar niet zonder ‘dramatische ironie’. Hoor het adembenemende praeludium van nummer 4 ‘Jesus, den du, o Jungfrau, im Tempel wiedergefunden hast’. Eerst contemplatief, dan dansend tot snijdende passages. Naarmate de sonates vorderen horen we steeds meer afwijkend gestemde snaren (scordatura), met als curieus hoogtepunt de ‘verstemming’ van de wederopstanding, waarbij de middelste vioolsnaren tussen de kam en het staartstuk omgewisseld worden gespannen en – hoe toepasselijk – gekruist staan. Of je de cd nu in stukjes tot je neemt of in één lange teug (wel zo solidair met de musici, de stukken zijn in één take opgenomen). Zo’n intens, rijk en instrumentaal virtuoos muziekstuk moet zelfs de grootste atheïst in vertwijfeling brengen. Het mag vreemd klinken. Hoe kan een ogenschijnlijk diepreligieus getiteld stuk ‘Rosenkranzsonaten’ nu als eerste associatie oproepen ‘spannend’? Ik ken weinig composities die zo’n intense luisterervaring bieden. Voor deze opname geldt dit des te meer. De violist Gunar Letzbor nam het stuk jaren terug ook op, en gaat nu in herhaling. Maar dan met een leven vol verhalen en ervaringen erbij – zonder enige sleetsheid. Een Bourgogne Grand cru met precies voldoende jaren rijping.
Quirijn Bongaerts
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
