Niccolò Paganini’s 24 capriccio’s behoren tot de meest bekende werken en hebben een reeks van componisten beïnvloed. De ‘zoon van de duivel’, die zijn ziel zou hebben geruild voor bovennatuurlijk talent, is het grootste vioolwonder dat ooit heeft geleefd. Paganini’s 24 capriccio’s voor viool solo behoren tot de meest technisch uitdagende werken.
Capriccio nr. 13 heeft als bijnaam ‘de lach van de duivel’ en is het enige stuk uit de 24 werken dat is geschreven in bes-majeur. Het begint met toonladderachtige dubbelstops die worden opgevolgd door snelle snaarwisselingen. De duivels moeilijke, dalende chromatische tertsen die overkomen als een lachje, hebben het stuk de bijnaam waarschijnlijk bezorgd.
Artiest als superster
Paganini introduceerde het fenomeen van de artiest als superster, dat we tot vandaag de dag nog steeds met ontzag herinneren. Hij werd in zijn tijd hysterisch aanbeden en rijkelijk beloond. Zijn romantische persoonlijkheid en escapades droegen bij aan de legende van een mefistofelische persoon. Er gingen verhalen rond dat hij heeft vastgezeten voor moord. Zijn begrafenis in gewijde grond werd vijf jaar uitgesteld omdat de kerk eerst weigerde hem te begraven. Het was paus Gregorius XVI die toestemming gaf om Paganini’s lichaam naar zijn uiteindelijke rustplaats te brengen, de begraafplaats van La Villetta in de Italiaanse stad Parma.
Virtuoze opname
Virtuoze uitvoeringen van Paganini’s capriccio’s zijn onder andere opgenomen door Alexander Markov, Hilary Hahn en Julia Fischer, maar ook door jongere virtuozen zoals Sumina Studer en Zia Hyunsu Shin. Mijn uitvoering van Capriccio nr. 13 werd onlangs in New York opgenomen en is hieronder te beluisteren.
Violiste Sanne Zwikker blogt iedere maand voor Luister. Lees hier haar vorige blogs.
