BRUCKNER
Symphony 9 with completed finale (revised version)
Philharmonie Festiva o.l.v. Gerd Schaller
Profil Hänssler PH18030 • DDD-87’ (2 cd’s)
Waardering: 10
Over de opname door Simon Rattle op EMI uit 2012 – die ook met de gereconstrueerde finale kwam – was ik niet onverdeeld enthousiast, omdat zijn aanpak van de eerste drie delen mij niet helemaal beviel. Nu komt Gerd Schaller op Profil met zijn eigen uitgave van de finale, waarin nog meer vrijgegeven materiaal uit de Weense bibliotheken is verwerkt. 734 maten in totaal, tegenover de uitgave met 653 maten die Rattle gebruikte. Schaller heeft overigens al twee opnamen vastgelegd van de gefinaliseerde Negende (de laatste was in 2016), maar voelde kennelijk toch de noodzaak om met een herziening te komen. Zonder te beweren dat dit het definitieve zegel van de grootmeester draagt – want dat zullen we nooit weten – moet ik zeggen dat het eindresultaat zeer overtuigend is. In het lijvige boekje lezen we Schallers verantwoordingen voor zijn keuzes en kunnen we per sectie volgen hoe deze reusachtige finale zich ontplooit. Keer op keer raken we, voor zover we dat al niet waren, nog meer onder de indruk van het constructief vermogen van deze geweldenaar. De fuga bijvoorbeeld met zijn rijke ornamentuur is uitermate indrukwekkend. Na een ferme inzet door de cello’s en bassen smoort het eventjes om vervolgens met hernieuwde kracht weer op te bouwen en zich helemaal uit te spreken, waarbij het materiaal tot uitputting wordt bewerkt. Ook zijn er talrijke verwijzingen naar het eerste deel, horen we thema’s uit het Te Deum en wordt de schreeuwende dissonant uit het adagio geciteerd. Nadat het koraal heeft geklonken komt een apotheose die elke omschrijving tart en ons met een gevoel achterlaat: ‘Naar welke symfonie zullen we in hemelsnaam hierna nog luisteren?’ Dit is wat mij betreft de absolute sluitsteen in de symfonische literatuur. We kunnen ons in allerlei superlatieven uitdrukken, maar niet een daarvan zal toereikend zijn. Ik kan het slechts van de daken schreeuwen!
Emile Stoffels
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
