Begin oktober kreeg Elisabeth Hetherington uit handen van Cultuurminister Eppo Bruins de Nederlandse Muziekprijs. Als we Maria Milstein, die toen ze in 2018 de hoogste staatsonderscheiding voor muziek kreeg al lang in Nederland woonde en werkte, niet meerekenen, is de Canadese sopraan de eerste buitenlandse artiest die in recordtijd de Nederlandse muziekwereld heeft veroverd en dat wist te bekronen met de Nederlandse Muziekprijs toegekend door het Fonds Podiumkunsten namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dat ze de Nederlandse muziekwereld een warm hart toedraagt bewijst ze weer van 8 tot en met 17 november. Dan brengt ze als artist in residence van November Music maar liefst vijf totaal verschillende programma’s. “Ik wilde veel verschillende muziek en de vele opties die je hebt als musicus laten zien en horen.”
Bijzondere projecten
“Een grote eer”, noemt Elisabeth Hetherington de toekenning van de Nederlandse Muziekprijs nog steeds. Hoewel ze de prijs door haar bijzondere vertolkingskunsten en buitengewone leergierigheid en dadendrang zelf heeft verdiend, blijft ze omzien in verwondering. “Ik wist bijna niets van de Muziekprijs. In 2021 zong ik in het programma van trombonist Sebastiaan Kemner die toen de Nederlandse Muziekprijs kreeg. Naar aanleiding daarvan ben ik mij af gaan vragen wat voor traject dat was. Sebastiaan was in staat gesteld mooie, creatieve programma’s te maken. Dat vond ik ook wel iets voor mij.”
Inderdaad sluit dat uitstekend aan bij de sopraan die zich tot dan toe manifesteerde in bijzondere projecten op het gebied van zowel de oude als de nieuwe muziek. “Alleen ontdekte ik daarna pas dat het traject voor iedereen anders is. Ook was ik verbaasd dat ik toegelaten werd. Ik zing nauwelijks normale klassieke muziek alleen oude en nieuwe muziek, die voor mij veel met elkaar te maken hebben.”
Long covid
Waarschijnlijk werd ze juist daarom toegelaten. Haar frisse blik, haar avonturierszin en haar lef om uit haar comfortzone te stappen zoals in de voorstelling Sonus Motus met LeineRoebana en het Cello Octet Amsterdam voor de Cello Biënnale, waar ze niet alleen zong maar ook danste, zijn juist de elementen die een musicus anno nu erg goed kan gebruiken. Bovendien heeft ze gewoon een fenomenale stem en uitdrukkingskracht. Toch was het even lastig. “In het begin van het traject, nog vóór de auditie, had ik last van long covid. Elke dag was totaal anders. Soms was mijn stem goed, soms niet. Mijn stem was fragiel, dat moest groter.”
Eilandje
Ze begon het traject voor de Nederlandse Muziekprijs met geheel op eigen verzoek opnieuw zangles te nemen. “Dat was geweldig”, zegt ze op de vraag wat het traject haar heeft opgeleverd. “Ik heb mijn stem teruggevonden. Daarnaast wilde ik mij comfortabeler voelen in grote projecten die de deze periode op mijn pad lagen. Eén daarvan was het concert met de Ereprijs dat ook deel uitmaakt van mijn artist in residence-concerten tijdens November Music. We voeren dan Tattar…rattat uit van de Nederlands-Cypriotische componist Andys Skordis. Het is een immense partituur en ik verdwaalde er snel in. Ron Ford, die mij samen met Simone Meijer op het Muziekprijstraject begeleidde, suggereerde om partituurstudielessen te gaan nemen. Ik ben echt bij het begin begonnen; van partituurstudie, naar de leiding namen tijdens een repetitie tot vormen van dirigeren. Het is makkelijk om als vocalist op een eilandje te bivakkeren, maar dat wil ik niet. Ik wil samen muziek maken. Door die partituurstudielessen voel ik mij nu zoveel comfortabeler als ik bij een groot werk betrokken ben. Ik heb echt zin in de komende projecten, ook omdat ik nu meer in een leidende, sturende positie zit.”
Uiteenlopende programma’s
Dat blijkt tijdens November Music. Hetherington heeft haar artist in residenceschap ingevuld met vijf uiteenlopende programma’s van een ‘gewoon’ zang en pianorecital en een nieuw dansprogramma met LeineRoebana, tot de première van een groot werk van Jan-Peter de Graaff met het koor Ad Parnassum en een ensembleprogramma met het DoelenEnsemble. “Ik wil het publiek meegeven dat kunst, muziek zoveel verschillen kent in kleur, emotie, uitvoering. Dat is misschien wel mijn identiteit als musicus. Muziek komt nooit alleen; ik hou van verschillende disciplines, van theater, licht, dans, het is er allemaal. Ik wilde veel verschillende muziek en de vele opties die je hebt als musicus laten zien en horen.”
Verband
Toch is er een verband tussen al die concerten en alle componisten op het programma. Zo bevat het ‘gewone’ recital werk van George Crumb en Claude Vivier, gaat Jan Peter de Graaf erg uit van tekst en tekstbeleving in zijn EFFUGIUM/DIES IRAE en is Skordis net als Luciano Berio van wie de zangeres de Folksongs op het programma heeft staan niet vies van het combineren van verschillende genres en theaterelementen. “Het is allemaal erg intens, alle componisten vertellen echt een verhaal, dat vind ik mooi.”
Buiten adem
En dan hebben we het nog niet eens over de nieuwe dansvoorstelling Euterpians met LeineRoebana waarin Hetherington als de beste danst en zingt en een langs breekt voor de vrouwen in de kunst door de eeuwen heen. “Zang en dans combineren is lastig. Ik heb als kind veel gedanst, maar de eerdere voorstelling met LeineRoebana vond ik erg zwaar. Nu had ik toen al twaalf jaar niet gedanst, dus het was weer even wennen. Bij Euterpians ben ik de enige danser. Ik heb daarom twee maanden puur fysiek getraind om tegelijkertijd overtuigend te kunnen dansen en zingen. Als ik nu buiten adem dreig te raken heb ik trucs om dat te voorkomen. Ik vind het nu echt fijn. Als ik bezig ben met dans ben ik veel flexibeler in de vertolking van de muziek; het lichaam is voor beide disciplines het gereedschap. Maar het blijft een geweldige uitdaging en soms een ware brainpuzzle.”
Vrij
Wie November Music niet mee kan maken hoeft niet rouwig te zijn; de meeste programma’s speelt Hetherington in het vervolg van dit seizoen nog een keer. “Dan heb ik ook nog een concert met la Sfera Armoniosa en eind december ben ik twee weken vrij”, zegt ze met een glimlachende zucht. “En eerlijk gezegd heb ik daar heel veel zin in.”
Meer informatie? Zie novembermusic.net en elisabethhetherington.com
