DIVERSEN
Dutch Delight: Orgelmuziek uit de Gouden Eeuw van Sweelinck en anderen
Matthias Havinga (orgel: Jacobuskerk, Zeerijp)
Brilliant Classics 95093 • DDD-76’
Uitvoering ***** | Registratie *****
In de Gouden Eeuw moest de stadsmens voor muzikaal plezier naar de kroeg of naar de kerk. De kerk stond niet alleen open op zon- en feestdagen, ook op een doordeweekse dag kon je binnenlopen. Het stadsbestuur zorgde ervoor dat het orgel op vaste tijden bespeeld werd door de stadsorganist. In de zondagse kerkdienst was het orgel niet te horen, muziek werd daar beschouwd als losbandigheid. Jan Pieterszoon Sweelinck was destijds de stadsorganist van de Oude Kerk in Amsterdam, en vermaakte het volk op vaste tijden niet alleen met dansmuziek, maar ook met fantasieën op psalmmelodieën. Matthias Havinga is een 21ste-eeuwse stadsorganist, want hij draagt de zorg voor het orgel in de Sonesta Koepelzaal, de vroegere Ronde Lutherse Kerk in Amsterdam. Voor deze cd reisde hij af naar het Groningse Zeerijp, waar zich een orgel bevindt dat voor de muziek van Sweelinck geschapen is. Een belangrijk aspect is de stemming van zo’n instrument, de zogenaamde middentoonstemming. In die stemming klinken toonsoorten met veel ‘witte toetsen’ engelachtig zuiver, en zijn de toonsoorten met veel zwarte toetsen niet om aan te horen. Matthias levert direct al het bewijs met de Chromatische Fantasie van zijn beroemde voorganger – voor onze oren klinkt die vals als een kraai. Maar luister even verderop naar het Ballo del Granduca en verbaas je over de glasheldere zuiverheid. Daardoor is deze cd een spannende ontdekkingstocht voor nieuwsgierige oren. Matthias Havinga speelt het allemaal alsof Sweelinck over zijn schouder meekeek.
Siebe Riedstra
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
