DIVERSEN
L’Arte di diminuire
L’Estro d’Orfeo: Leonor de Lera (barokviool en artistieke leiding), Rodney Prada (viola da gamba en viola bastarda), Josep María Martí (theorbe en barokgitaar), Javier Núñez (klavecimbel en orgel), Ignacio Ramal (barokviool)
Challenge Classics CC72843 • DDD-69’
Waardering: 8
Improviseren en klassieke muziek gaan niet altijd hand in hand, maar in de renaissance en barok deden ze niet anders. Het was de kunst van diminutie – L’arte di diminuire. In de zestiende en zeventiende-eeuwse uitvoeringspraktijk gaat het in de basis om het opknippen van lange noten in kortere en snellere nootjes, bedoeld om een eenvoudig muzikaal thema mooier te maken. Melodische variatie, versiering, aankleding, er zijn vele termen voor, en in die periode werd het vooral gezien als ‘verfraaien’. Ruw materiaal naar je eigen hand zetten. Het Italiaanse ensemble L’Estro d’Orfeo, in 2015 opgericht door violiste Leonor de Lera en gespecialiseerd in authentieke uitvoeringspraktijk, durfde het aan die creatieve vrijheid op cd te zetten. Diminuties op bekende motetten en madrigalen – afkomstig uit handleidingen van meesters als Rognoni en Dalla Casa, diminuties op populaire melodieën – sonates en aria’s, en het meest inventieve deel: eigen diminuties. Bewonderenswaardig zijn de diminuties die Prada, Núñez en De Lera zelf componeerden, na intensieve bestudering van de historische handleidingen. Het maakt de cd zeer persoonlijk en geeft het album een verhaallijn mee, wat een prettig verwachtingspatroon biedt: eerst hoor je de meesters, dan de virtuositeit en kennis van de uitvoerenden. De uitvoering is kraakhelder en virtuoos. Opmerkelijk is dat diminuties eigenlijk nooit hetzelfde mochten klinken: live was het wenselijk dat elke herhaling anders was. Bij een cd-opname ligt de diminutie vast. Het wekt nieuwsgierigheid naar een live-uitvoering: klinkt De Lera’s Tarantella del Gargano diminuita, gebaseerd op een traditioneel Italiaans liedje, bij elk concert weer anders?
Rebecca van der Weijde
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
