DIVERSEN
Nelson Freire: Radio Days – The Concerto Broadcasts 1968-1979
Nelson Freire (piano), Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks o.l.v. Reinhard Peters, Yuri Ahronovitsj en Eleazar de Carvalho, NDR Sinfonieorchester o.l.v. Heinz Wallberg, Orchestre Philh. de l’ORTF o.l.v. Kurt Masur, Rotterdams Philh. Orkest o.l.v. David Zinman
Decca 4786772 (2) • DDD-2.38’
Uitvoering **** | Registratie ***
De zeventigste verjaardag dit jaar van Nelson Freire was aanleiding voor diverse jubileumuitgaven. Op Sony verscheen een doos met heruitgaven van Columbia met zeer gevarieerd repertoire waarvan veel niet eerder op cd is uitgebracht. Op zijn huidige merk Decca verscheen onder meer de dubbel-cd Radio Days: opnamen van concerten uit de jaren 1968-79, vastgelegd door diverse omroepen en voor zover ik weet niet eerder uitgebracht. Afgaande op de zes uitvoeringen op deze dubbel-cd is Freires spel niet eenvoudig te beschrijven. Dat ligt niet aan de verscheidenheid van het repertoire of de musici met wie hij samenwerkt. Het heeft een improviserend karakter waarin hij de zwaartepunten in een maat of frase ondergeschikt maakt aan een lange vloeiende lijn waardoor verschillen tussen uitvoeringen zeer groot kunnen zijn. Lyriek ligt hem dan ook meer dan klassiek-hoekig gestructureerde bouwwerken terwijl zijn greep op het geheel buiten kijf staat. Op eerdere Decca-uitgaven speelt hij dergelijke bouwwerken van Beethoven en Brahms zo lyrisch mogelijk en op Radio Days is hij op zijn best in de meest rapsodische stukken zoals het Tweede concert van Liszt en het Derde van Rachmaninov. Zijn spel is resoluut en glashelder maar niet gespierd, eerder schijnbaar aftastend. Het Eerste concert van Chopin lijkt ietwat aarzelend, maar de voorzichtigheid wordt vriendelijkheid en zachtaardigheid in de stukken van Schumann en Tsjaikovski. Het werk van Schumann heeft weliswaar zijn zwakheden, maar verdient, zeker als het zo wordt gespeeld, meer aandacht dan het nu krijgt. En na meer dan tachtig jaar atletische krachtpatserij in Tsjaikovski´s beroemdste werk is Freires lyriek een welkome verrassing. In Prokofjevs Eerste trekt hij zich gelukkig weinig aan van de invloed van Rachmaninov op dit groteske werk en van Liszts Tweede, ooit verguisd omdat het te weinig heroïsch zou zijn en nu om die reden juist bewonderd, geeft hij de beste uitvoering in dit soort. Dit alles bereidt voor op het hoogtepunt van dit album: zijn uitvoering van Rachmaninovs Derde. Men vergeet dat dit een van de snelste uitvoeringen is, Freire kronkelt onbekommerd door zonder dat de luisteraar ooit het spoor kwijt raakt, hij is nooit uit op machtsvertoon en de thuisluisteraar krijgt de voordelen van een concertuitvoering. De emotionele turbulentie viert hoogtij en de temposchommelingen zijn legio, maar Freire is gelukkig niet een clichématige Russische beer, maar wel iemand die grote kracht toont in het spel van lyriek en vrijheid.
Emanuel Overbeeke
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
