‘Mensen verleiden met muziek die wij mooi vinden’. Het uitgangspunt van het Syrène Saxofoon Kwartet staat na ruim twintig jaar nog steeds recht overeind. Het enige geheel uit vrouwen bestaande saxofoonkwartet van Nederland speelt op 6 april in de Winsinghhof in Roden een programma dat die stelling onderschrijft. Noordenwind bevat het werk van verschillende Noord-Nederlandse componisten zoals Henk Alkema, Jacob ter Veldhuis en Sipke Hoekstra. Van deze laatstgenoemde Friese componist staat het Quartet for Saxophones op het programma, een wereldpremière, “We willen graag laten horen dat hedendaagse muziek heel aansprekend en toegankelijk kan zijn”, zegt sopraansaxofoniste Femke IJlstra over het concert in Roden.
Vrouwenkwartet
“We zijn een vrouwenkwartet”, benadrukt Femke IJlstra nog eens, terwijl ze het maar druk heeft met de zorg voor haar zieke zoontje. Ze zegt dat niet om de vrouwelijkheid te benadrukken, maar om aan te geven dat zo’n samenstelling zo zijn eigen uitdagingen kent. “Vorig jaar waren er twee baby’s bij de kwartetleden op komst. Daar moet je toch rekening mee houden.”
Klassiek
Femke IJlstra is al sinds de oprichting een van de drijvende krachten achter het kwartet. Met Femke Steketee, Marrich Noordmans en Aukelien Kleinpenning vormt ze een hechte kamermuzikale eenheid die klinkt zoals een echt kwartet klinken moet. Ze namen hun missie zo serieus dat het Syrène Saxofoon Kwartet zo’n vijftien jaar geleden als eerste blaaskwartet toegelaten werd aan de prestigieuze Nederlandse Strijkkwartet Academie. “Veel mensen weten dat niet, maar we zijn echt klassiek geschoold en passen met een saxofoonkwartet in de traditie van het strijkkwartet. De saxofoon is nog een jong instrument en we stappen graag over de grenzen naar andere genres en we houden erg van de samenwerking met andere disciplines, maar de basis is en blijft klassiek.”
Homerus
De vier saxofonisten willen het publiek graag winnen voor hun missie om de muziek in het algemeen en de hedendaagse muziek in het bijzonder te verankeren in de samenleving. Daarvoor gooien ze al hun vrouwelijk muzikale raffinement in de strijd. Vandaar ook de naam Syrène, naar de Griekse halfgodinnen die mannen met hun gezang het hoofd dramatisch op hol brachten. Odysseus kon er volgens Homerus alleen aan ontsnappen door zijn oren vol te stoppen met was. “Wij houden erg van het contact met het publiek, maar aan het einde van de rit kunnen de mensen bij ons weer veilig naar huis”, zegt IJlstra geruststellend.
Drieprovinciepunt
Wel zijn de programma’s van het kwartet iedere keer weer gericht op pure verleiding. Daarom vertellen ze elke keer een overkoepelend verhaal. Zo is het programma Noordenwind dat het kwartet vooralsnog exclusief in Roden speelt op 6 april een ode aan de componisten uit de Noord-Nederlandse provincies. “Roden is een drieprovinciepunt en de Winsinghhof een soort boerderij. Typerend voor deze streek. Het idee voor het concert begon bij Sipke Hoekstra. Hij had nog een stuk liggen dat hij graag voor ons wilde afmaken. Toen de Winsinghhof kwam met de vraag of we Sipkes Quartet for saxophones daar in première wilden brengen was het idee om componisten uit Friesland, Groningen en Drenthe op één programma te zetten snel geboren.”
Memory lane
Het zeer aansprekende programma is uiteindelijk een mooie rit langs memory lane geworden voor de saxofonisten. “De in 2011 overleden Henk Alkema uit Friesland is van het begin af aan heel belangrijk voor ons geweest. En de van oorsprong uit Groningen afkomstige Jacob ter Veldhuis heeft al veel voor de saxofoon geschreven. Speciaal voor ons componeerde hij in 2018 het prachtig kabbelende The Waves; door de jaren heen hebben we een goede relatie opgebouwd.”
Vertrouwd
Ook Sipke Hoekstra was geen onbekende van het viertal. Vandaar dat hij meteen aan het Syrène Saxophone Quartet dacht om zijn stuk aan toe te vertrouwen. “Sipke verkent alle facetten van het saxofoonkwartet”, zegt IJlstra over het nieuwe werk. “Alle stemmen zijn gelijkwaardig en het stuk is op momenten heel virtuoos en dynamisch. Erg leuk om te spelen en ondertussen klinkt het toch vertrouwd. Dat geldt ook voor de werken van Arend Gerds en Arjan Linker op het programma.”
Herkenbaarheid
Femke IJlstra is een ware missionaris als het gaat om een lans te breken voor de hedendaagse muziek. “We hebben vijf componisten uit de noordelijke provincies op het programma die echt iets te vertellen hebben. Dus sla je slag. Hedendaagse muziek is al lang geen piep-knor meer, maar heel toegankelijk, heel ‘tonaal.’ Bovendien is het belangrijk om de muziek van vandaag de dag levend te houden in de concertzalen. We leven nu, daar hoort muziek bij die een spiegel is van onze eigen tijd. Er zit uiteindelijk altijd een herkenbaarheid in. Juist dat maakt hedendaagse muziek zo urgent.”
Het programma Noordenwind van het Syrène Saxofoonkwartet klinkt op zondag 6 april in de Winsinghhof in Roden. De aanvang is 14.00 uur.
Meer informatie en tickets: https://theaterroden.nl/noorderwind
