FRESCOBALDI
Toccate – Capricci – Fiori Musicali
Francesco Cera (orgel, klavecimbel), Riccardo Pisani (tenor), Ensemble Arte Musica o.l.v. Walter Testolin en Andrés Montilla
Arcana A463 • DDD-8.19’ (7 cd’s)
Waardering: 10
Om een belegen zegswijze eens om te draaien: Francesco Cera zorgt er bijna voor dat we door het bos de bomen niet meer zien. Ga er maar voor zitten: zeven cd’s met het hele klavierwerk van Girolamo Frescobaldi met toccata’s, partita’s, capriccio’s, balletti, instrumentale aria’s en muzikale bloemen. Deze composities bevatten orgelstukken om bij de verschillende delen van de mis uit te voeren, met zo nu en dan wat gregoriaans erbij door een mannenensemble. Bij een ander orgelstuk is een solotenor zelfs verplicht voor de vijfde partij in het weefsel. Naar dat alles moet dus niet achter elkaar geluisterd worden; in kleinere hoeveelheden vallen de individuele schoonheiden van de stukken des te meer op. Cera zorgt daarbij voor veel klankvariatie: hij bespeelt drie klavecimbels; moderne kopieën naar oude voorbeelden – waaronder één met metalen snaren en een hoge stemming. Daarnaast horen we vier orgels: dat van de Basilico di San Martino maggiore in Bologna (1556), van de Chiesa nuova (1612) en de Collegiata di San Lorenzo (1640) in Rome en een nieuw (2015) historisch instrument met 31 oude pijpen in Brescia. Ze hebben allemaal hun eigen kernachtigheid die anders is dan wat we in Nederland met zijn – meestal latere – Duitse barokorgels gewend zijn. Cera’s leermeester Gustav Leonhardt herkennen we een beetje in de ingetogen waardigheid waarmee hij de dansante stukken speelt, en hij is vooral goed waar hij retorisch vrij omgaat met fraseringen en het tempo van zijn voordracht – iets wat van Frescobaldi overigens ook beslist mocht. Deze overvloed aan timbres, muzikale vormen en vindingrijkheid moet met mate genoten worden. Omdat alles middentoons gestemd is zullen onze oren soms ontregeld raken bij bepaalde samenklanken en chromatiek, maar dat hoort bij de eigenheid van de muziek.
Paul Herruer
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.