Richard Egarr is weer helemaal terug in de swing. Na wat persoonlijke en gezondheidsproblemen vond hij zijn vreugde in het leven bij de Russische pianiste en klaveciniste Alexandra Nepomnyashchaya. Het resultaat: twee jonge kinderen en verschillende zeer goed ontvangen albums van het Duo Pleyel. Met de nieuwste toevoeging aan de familie, het kerstalbum Yuletide, gaat een lang gekoesterde wens van Egarr in vervulling.
Vinyl
“Ik ben een enorme verzamelaar van vinyl, en kerstalbums vormen daar een groot deel van”, zegt Richard Egarr. “Iedereen maakt wel eens een kerstalbum.” Op de vraag wat zijn favorieten zijn, geeft de Engelsman die al jaren in Nederland woont een verrassend antwoord. “Er zijn zoveel mooie kerst-cd’s. Daar vallen wat mij betreft zeker Eenzame kerst van André Hazes en de kerstplaat van de Beach Boys onder. Wat dat aangaat is wat Alexandra en ik nu doen een hommage aan het genre. Ik vond het daarbij de kunst om mooi en interessant repertoire te zoeken; het hoeven niet altijd weer die carols te zijn. Helaas komt ons album niet op vinyl uit. Ik hoop dat het ooit nog een keer gaat gebeuren, maar dat is een geldkwestie. In de wereld van de klassieke muziek is het nog niet zo normaal als in de jazz- en popscene om een plaat ook weer op vinyl uit te brengen.”
Joelfeest
Door in te zetten op een quatremainsplaat is interessant repertoire al snel gevonden; niet iedereen denkt immers bij kerst aan piano vierhandig. Het maakt Yuletide tot een bijzondere kerstplaat met de zelden gespeelde en oorspronkelijk voor piano vierhandig geschreven Weihnachtsbaum van Franz Liszt, For unto us a child is born en Hallelujah uit de Messiah van Händel, de Notenkrakerssuite van Tsjaikovski en An der schönen blauen Donau en de Radetskymars van de familie Strauss. Dat ook deze nieuwjaarsklassiekers de plaat sieren is inherent aan het thema Yuletide. Het van oorsprong Scandinavische Joelfeest, gecentreerd rond de midwinternacht met de kortste dag van het jaar, beslaat immers de hele periode van het begin van de advent tot Driekoningen op 6 januari.
Licht
“Het is niet alleen kerst waar we aandacht aan besteden. We wilden alles vangen wat rond de kortste dag van het jaar plaatsvindt, zoals Chanouka en Driekoningen, dat in onder andere Spanje en Rusland een groot feest is. Het is het seizoen van de duisternis dat gekleurd wordt door de vreugde van het licht. En dan is er ook nog de viering van het nieuwe jaar. Het programma begon als een concert. We kozen muziek die iedereen mooi vindt en de onbekende stukken van Liszt waarvan het eerste deel een bewerking is van In dulci jubilo.”
Straight strung piano
Hoewel Egarr en Nepomnyashchaya al jaren niet voor niets Duo Pleyel vormen en doorgaans op een passende historische Pleyel opnemen, hebben ze voor dit kerstalbum opvallend gekozen voor een Chris Maene Straight Strung Concert Grand Piano. “Het is allemaal negentiende eeuws repertoire, dus het had zeker op een Pleyel gekund, maar de plaat is ook een hommage aan Chris Maene en zijn werk. Hij ondersteunt ons enorm, ook met het beschikbaar stellen van oude instrumenten. Hij heeft een fantastische collectie en hij is een belangrijk en vernieuwend figuur in de pianowereld. Bovendien heeft de straight strung piano alle kwaliteiten van een negentiende eeuws instrument.”
Downloads
Egarr en Nepomnyashchaya spelen het programma ook live op 22 december bij Piano’s Maene in het Belgische Ruiselede en op 28 december in de Waalse kerk in Amsterdam. Concerten waar ze naar uit zien. “We hebben altijd enorm veel plezier als we samen spelen. We begonnen negen jaar geleden. Toen ben ik ook gestart met het zoeken naar interessant repertoire. Het eerste dat ik vond waren Beethovens symfonieën bewerkt voor piano vierhandig door Carl Czerny. Quatremains is een soort negentiende equivalent van de hedendaagse downloads, dus Czerny maakte en bewerkte veel muziek voor piano vier- zes- of zelfs achthandig. We willen die Beethovens ooit nog een keer opnemen.”
Kerstkleding
Niet alleen om het repertoire op zijn eigen manier vast te leggen, maar ook omdat het maken van een cd zo leuk is. “Ik heb altijd genoten van dat proces. Ik heb nog kunnen werken met Klaas Posthuma, de in 2001 overleden man achter het label Globe. Hij stond altijd op het standpunt dat een opname moet klinken als een live concert. Dat betekent onder andere dat je niet alles moet editen. Ook Yuletide hebben we grotendeels live, en dus steeds in één track opgenomen. Op een gegeven moment zelfs met onze dochters erbij die dansten in kerstkleding. Het was april en je moet wat om er een beetje kerst van te maken.”
Tamboerijn
Hij zegt het lachend, maar het is kenmerkend voor Richard Egarr die de historische uitvoeringspraktijk zeer serieus neemt, maar het nimmer kan laten om even met een kwinkslag te relativeren. “Ik hou van vrijheden nemen omdat het kan. Dat hebben we ook op Yuletide gedaan. Het arrangement dat de Russische pianist Eduard Langer heeft gemaakt van Tsjaikovski’s Notenkrakersuite is goed, maar soms een beetje braaf en onhandig. Dus we hebben wat aangepast en toegevoegd. Zoals de tamboerijn in de Arabische Dans, het percussiedebuut op cd van Alexandra. Het is overigens een letterlijke vertaling van de repeterende d in de piano. Een van de pianisten heeft daar een hand vrij, dus waarom geen tamboerijn met kerstbelletjes, dacht ik.”
Thuis
En ja, kerstbelletjes horen nu eenmaal bij een perfecte kerst. “Nee hoor, zo ver gaat het niet. Mijn ideale kerst is gewoon lekker thuis zijn. Ik reis veel en ben vaak weg. Ik ben al wat ouder en heb twee jonge kinderen. Dan is het heel fijn om thuis te zijn met de familie en kerst te vieren. Kerst is voor mij ook een tijd om je weer te verbinden met elkaar en even stil te staan bij alles wat goed gaat en bij het feit dat we gezond zijn. Dat is zeker in deze tijd het belangrijkste dat je kunt doen met kerst. En naar Yuletide luisteren natuurlijk.”
Yuletide
Duo Pleyel (Richard Egarr en Alexandra Nepomnyashchaya)
Linn Records CKD757
Voor meer informatie over de concerten zie: duopleyel.com
