In de hoop een nieuwe traditie naast de aloude Matthäus-traditie te zetten, reist het Nederlands Blazers Ensemble in de dagen voor Pasen sinds 2022 het land rond met een eigen versie van Bachs meesterwerk. Dezelfde noten, maar korter, theatraler, instrumentaal anders gekleurd en daardoor ‘universeler en sterker’, aldus Claron McFadden, de enige sopraan van dienst.
Tekst: Paul Janssen, foto: Peter Lodder
‘Ik leef ook maar één keer en ik wil dat alles wat ik pakweg de komende twintig jaar nog doe zo universeel, of grappig, of onverwacht mogelijk is. Dan is de Matthäus natuurlijk te gek. Ik móet een poging wagen om een stuk waar heel Nederland een maand lang voor naar de kerk gaat op zijn kop te zetten’, zo liet artistiek leider en hoboïst Bart Schneemann vorig jaar optekenen in het programmaboekje bij de versie van het Nederlands Blazers Ensemble (NBE) van Bachs Matthäus-Passion.
En de boel op zijn kop zetten doet het NBE, al lijkt alles in eerste instantie hetzelfde. Er is een koor, er zijn solisten, twee instrumentgroepen, een ‘laatste avondmaal’, er staat een kruis, Jezus gaat dood, Maria treurt en alle ‘tophits’ die Bachs Matthäus-Passion tot Bachs Matthäus-Passion maken, passeren de revue.
En toch is bij de versie die het NBE in samenwerking met de Duda Paiva Company presenteert alles anders. Dat is niet erg. De door componist Arjan Linker zorgvuldig gearrangeerde en in samenwerking met het NBE ingekorte Matthäus voorkomt immers met een duur van zeventig minuten de bekende bilkramp. Veel belangrijker nog: het drama van de laatste dagen van Christus dat dankzij de prachtige poppen van de Duda Paiva Company en de dansers Lorenzo Capodieci en Fleur Roks levensecht gestalte krijgt, zorgt doorlopend voor kippenvel en tranen en zet veel meer dan de traditionele Matthäus-Passion aan tot denken en reflecteren.
Opvallend jonge stem
Niets mis uiteraard met de complete Matthäus-Passion van Bach. Dat vindt ook sopraan Claron McFadden, met bariton Rick Zwart de enige twee vocalisten die bij de NBE-versie van de Matthäus betrokken zijn. Tot grote blijdschap van de van oorsprong Amerikaanse sopraan. “Net als vorig jaar doen we ook deze keer weer Paradiso aan. Dat is supergaaf, het NBE heeft echt een popstatus. Bovendien is het een van de weinige keren dat ik Bach kan zingen; ik zit niet in het Bach-circuit.”
Hoewel ze in Nederland in het verleden veel oude muziek heeft gezongen, blinkt McFadden de laatste jaren vooral uit in hedendaags werk. Dat maakt het des te meer een mooie gelegenheid om haar weer eens in het barokrepertoire te horen, want hoewel ze al heel wat jaren meedraait, blijft haar stem opvallend jong en licht. “Ik heb goed zangles gehad”, verklaart ze de conditie van haar instrument. “En vooral geleerd hoe ik technisch met mijn stem moet omgaan. Bij zangers is techniek vaak direct aan stijl gebonden, maar ik had toen ik 16 was al een docent die zei: er zijn zaken die je misschien pas kunt zingen als je 30, 40 of 50 bent, en er zijn zaken die je nooit zult kunnen zingen. Respecteer dat. Dat is precies wat ik altijd gedaan heb; ik ben erg zuinig op mijn stem.”
Wilt u de rest van het artikel lezen? Dat kan in de Luister Matthäus-Passion Special. De special kan u van 8 maart 2024 tot en met 12 april 2024 in de winkel kopen of voor en daarna online in de BCM Store.
