Het overlijden van Seiji Ozawa heeft veel emoties losgemaakt. De Japanse dirigent was geliefd over de hele wereld. Om zijn muzikale talent, maar ook zijn zachte en warme uitstraling spraken tot de verbeelding. In Amerika werd hij op handen gedragen. Met name in Boston, waar hij bijna dertig jaar chef-dirigent was van het symfonieorkest. Ozawa overleed deze week op 88-jarige leeftijd.
‘Great conductor’
Een van de laatste ‘great conductors’ is niet meer. Want zo staat Ozawa bekend. Ozawa, geboren in Shenyang in Mantsjoerije, studeerde piano en dirigeren in Japan, onder Hideo Saito. Zijn talent kwam al snel aan de oppervlakte, door zijn overwinning in de internationale competitie voor orkestdirigenten in Besançon in 1959. Zijn latere mentoren waren Herbert von Karajan en Leonard Bernstein. Ozawa brak door in de VS. Hij leidde er Toronto Symphony, San Francisco Symphony en het Ravinia zomerfestival van Chicago Symphony.
In 1973 kreeg hij een vaste aanstelling bij Boston Symphony. Hij zou er chef-dirigent blijven tot 2002. Bijna drie decennia, de langste periode in de geschiedenis van het orkest. Ozawa brak een lans voor het werk van bijna alle grote componisten uit de twintigste eeuw, zoals Henri Dutilleux, Peter Lieberson, Olivier Messiaen en Toru Takemitsu. Hij heeft een oeuvre van 144 cd-opnames, waarvan er verschillende in de prijzen vielen. Hier een recensie van een opname van Ozawa met pianiste Martha Argerich.
Met Yo-Yo Ma en Izthak Perlman
Tot de artiesten met wie hij de studio inging behoren grote namen als Yo-Yo Ma, Jessye Norman, Itzhak Perlman en Peter Serkin. Ozawa won twee Emmy’s. De eerste in 1976, voor PBS’ Evening at Symphony. De tweede in 1994, voor Dvořák in Prague: A Celebration. Hoogtepunten in zijn periode bij Boston Symphony waren een baanbrekende, grote Chinese tour in 1979 en de opening van Ozawa Hall op Tanglewood in 1993 – ter ere van hem.
Ook een mondiale uitvoering van Beethovens Ode an die Freude bij de Olympische Spelen in Nagano (1998), met zes koren op vijf continenten, is in de herinnering blijven hangen. Boston Symphony noemt Ozawa ‘een aardige en bedachtzame humanist’. En: ‘Ozawa was een muzikaal genie, dat een balletachtige gratie op het podium met een ongekend geheugen combineerde. Zo dirigeerde hij de wereldpremière van Messiaens opera Saint François d’Assise zonder partituur.’
Twee keer Concertgebouworkest
Ook in Europa was Ozawa een graag geziene gast. De Japanse maestro dirigeerde het Concertgebouworkest in 1971 en in 2001, met cellist Mstislav Rostropovitsj. Hij was verder muziekdirecteur van de Wiener Staatsoper. Ozawa stond bovendien 175 keer voor het Berliner Philharmoniker. Dat orkest prijst hem voor zijn verdiensten voor de muziek.
‘Voor ons als orkest was Seiji Ozawa meer dan een hooggewaardeerde dirigent. Zijn grote technische vaardigheden, zijn absolute kennis van de muziek en zijn vriendelijke, bescheiden, eerlijke en humoristische karakter hebben hem tot een goede vriend en partner van het Berliner Philharmoniker gemaakt. Vanaf zijn debuut in 1966 tot nu. We zijn erg dankbaar dat we in april 2016 opnieuw met hem konden optreden en we buigen onze hoofden uit respect, voor een geweldige dirigent en een prachtig mens.’
Hieronder Ozawa, met Boston Symphony, in de Negende van Mahler.
