Meer dan zestig jaar leidde Bernard Haitink (1929-2021) nationale en internationale orkesten. In 2019 borg de Nederlandse topdirigent zijn baton op en zette hij op 90-jarige leeftijd in stilte een punt achter zijn carrière. Op 21 oktober 2021 overleed Haitink en nam de klassieke muziekwereld voorgoed afscheid van een van de beste dirigenten ter wereld.
Haitink begon zijn muzikale carrière op jonge leeftijd als violist, maar droomde van een leven als dirigent. Na zijn studies viool en orkestdirectie aan het Conservatorium van Amsterdam volgde hij in de jaren vijftig de dirigentencursus van de Nederlandse Radio Unie. Daarna ging het snel voor hem. In 1957 werd hij tot chef-dirigent van het Radio Philharmonisch Orkest benoemd.
Concertgebouworkest
In diezelfde periode debuteerde Haitink op 27-jarige leeftijd bij het Concertgebouworkest in zijn geboorteplaats Amsterdam. “Ik was de jongste van het hele gezelschap, stel je even voor. Het waren natuurlijk allemaal heel zelfbewuste dames en heren en dan kwam er opeens die jonge jongen. Dat was natuurlijk ergens een belediging voor ze”, vertelde hij over zijn debuut, in een interview met NOS. Dat Haitink talent had, kon niet ontkend worden. In 1961 schopte hij het tot chef-dirigent van het Concertgebouworkest.
Internationale faam
Haitink was een dirigent die de emotie niet schuwt. Met name zijn Beethoven-cyclus leverde hem een grote naamsbekendheid op in binnen- en buitenland. Van het Concertgebouworkest maakte hij een van de beste orkesten ter wereld. Hij droeg bij aan het grote internationale aanzien van het orkest, onder meer door buitenlandse tournees en opvoeringen van symfonieën van Mahler en Bruckner, twee van zijn favoriete componisten.
Ere-dirigent
Haitink bleef dus niet onopgemerkt. Hij werd wereldwijd als gastdirigent uitgenodigd en leidde orkesten in onder andere Londen, Dresden en Chicago. Zijn lange chef-dirigentschap bij het Concertgebouworkest eindigde in 1988, maar zeven jaar later keerde hij terug om het orkest te leiden tijdens het Mahler Feest. In 1999 werd hij benoemd tot ere-dirigent van het Concertgebouworkest.
Afscheidsconcert
Tegen het eind van zijn carrière, in 2017, kreeg Haitink de prestigieuze onderscheiding Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In juni 2019 was hij voor de laatste keer aan het werk te zien in het Concertgebouw. Enkele maanden later dirigeerde hij op 90-jarige leeftijd zijn afscheidsconcert in Luzern. Het was de Wiener Philharmoniker die als allerlaatst door de Nederlandse topdirigent geleid mocht worden. Bekijk hieronder een fragment uit dat concert.
