Het is een schrijnend contrast. Cabaret, vertier, muziek en meer vertier in het ‘voorportaal van de hel’. In Kamp Westerbork, in de Tweede Wereldoorlog het kamp waar de Joden in Nederland werden ondergebracht voordat ze op ‘transport’ gingen naar het ‘Oosten’, stond kampcommandant Gemmeker veel toe op het gebied van kunst en cultuur. Maar het moest wel in zijn straatje passen, zo blijkt uit de onthutsende vierdelige podcast Ludmilla van NPO Klassiek en journalist Frank Kromer, te vinden op npoklassiek.nl/podcasts.
Verboden
De podcast gaat over een bijzonder moment in juni 1944. De Joodse gevangenen creërden een heuse opera onder de titel Ludmilla. In de gedaante van een tragikomisch Singspiel leverde de Gruppe Bühne zoals het Joodse gezelschap zich noemde, scherpe verholen kritiek op de nazi’s, de kampbewaarders, de Nederlanders en de mensheid als geheel. Niet mis te verstaan voor de goede verstaander. Dat bleek. Hoewel Gemmeker volgens overlevering genoot van de opera, klapte hij niet – ‘Een Duitser klapt niet voor Joden’ – en verbood hij verder opvoering direct na de première. Enige tijd later zette hij alle Joodse medewerkers aan de opera op transport. Zij keerden geen van allen terug.
Actualiteit
Tachtig jaar na de première ging Frank Kromer op zoek naar het verhaal achter Ludmilla. Het resultaat was een boeiende vierdelige podcast die ook nu het dit jaar tachtig jaar geleden is dat de Tweede Wereldoorlog eindigde nog niets aan actualiteit heeft verloren.
Ga naar npoklassiek/podcasts en zoek op Ludmilla
