Mandolinespeler Avi Avital maakte er zijn levensmissie van om de mandoline de status van concertinstrument te geven. Onlangs nam hij voor Deutsche Grammophon een cd op met mandolineconcerten, samen met zijn ‘ favoriete band’ Il Giardino Armonico. Na de aftrap van hun gezamenlijke wereldtournee in Rotterdam, vertelde de 45-jarige Israëliër over zijn leven met de mandoline. “Alle nee’s die ik kreeg, waren mijn brandstof.”
Tekst: Machiel Swillens, foto: Harald Hofman
Kijk, zegt Avi Avital na anderhalf uur interview. Hij wijst op het opnameapparaat dat tussen ons op tafel ligt. “Hoeveel minuten staan er nu op, hoeveel tijd heb ik zó volgepraat? Ik ben een goede prater, dat kun je wel zien. Maar over dit onderwerp…” Hij wrijft met zijn hand over zijn gezicht. “Ik heb gewoon geen woorden.”
Toch wil hij wel iets zeggen over de situatie in Israël, het land waar hij geboren werd en opgroeide, het land waar zijn familie woont. “Iedereen is erdoor getroffen. Het is zo’n trauma, zo’n ineenstorting van de menselijkheid waar wij en ik in geloofden. Het is moeilijk de stukjes weer bij elkaar te krijgen. Bij alles wat ik doe, voel ik een druk op mijn borst. Het is een nachtmerrie, werkelijk. Na die zevende oktober kon ik bijna de energie niet vinden om het podium op te gaan. Ik stond daar en ik dacht aan die beroemde uitspraak van Leonard Bernstein op de dag dat Kennedy werd vermoord. Hij zei: ons antwoord op geweld is nog mooier, nog intenser en met nog meer toewijding muziek maken. Ik haalde adem, herhaalde voor mezelf: ik ga nu nog mooier, nog intenser… Toen ben ik het podium opgestapt en heb ik dat concert gespeeld.”
Denken dat muziek de wereld kan veranderen, vindt hij naïef. Maar muziek kan volgens de mandolinespeler wel een bijdrage leveren. “Muziek kan mensen veranderen. Het kan mensen in contact brengen met hun gevoel en empathie creëren. Zoals elke abstracte kunstvorm, kan muziek de verbeelding op gang brengen. Verbeelding is goed, want door je verbeelding te gebruiken, kun je je voorstellen hoe het is om aan de andere kant te staan.”
Toeval op de keukentafel
“Een van mijn buren speelde mandoline. Ik kon hem horen. We woonden in zo’n appartementencomplex waar alle buren vrienden zijn. Alle deuren stonden altijd open, de kinderen renden de trappen op en af. Iedereen kende iedereen. Ik herinner me nog goed hoe ik op een dag, ik was 8 jaar, bij de buren naar binnen liep. En daar lag hij. Op de keukentafel. Een mandoline. Wat doe je dan als kind? Je plukt aan de snaren. En die klank! Meteen. Het was een simpel en magisch moment. Kijk, ook bij een piano heb je meteen geluid, maar bij de mandoline zie je het. Je raakt de snaar aan en je ziet hem trillen. Er zit niets tussen. Als er een hobo op die keukentafel had gelegen, had ik er nooit geluid uit kunnen halen. Daarom was dat moment voor mij zo belangrijk. De mandoline paste bij mijn persoonlijkheid als kind. Ik had nooit viool of cello kunnen spelen. Ik had absoluut niet het geduld gehad om drie jaar lang te oefenen voordat er een acceptabele klank uitkwam. Dus het ging om die directe beloning die de mandoline gaf. Ik ging naar mijn ouders en zei: mandoline. Dat is een goed idee.”
Avi Avital siert de cover van ons februari-nummer. U kunt zijn fantastische verhaal lezen in Luister 777. Het is te koop in een boekhandel bij u in de buurt of online op store.bcm.nl
