Opera reflecteert het wezen van lust en wellust. Dat is de boodschap van Venetiaanse zangen – Opera in Venetië, waarin Willem Bruls de betekenis van vier eeuwen operageschiedenis en woonplaatsen van componisten onder de loep neemt.
Willem Bruls (1963), die al zo’n dertig jaar schrijft over opera en muziektheater, was als dramaturg betrokken bij operavoorstellingen in binnen- en buitenland. Van zijn hand verscheen eerder bij uitgeverij Atlas Contact zijn bundel Mijn opera (2009).
Opera werd een kunstvorm voor iedereen
Venetië ademt opera. Met haar symfonie van kleuren, vormen en ritmische gevels roept de stad onvermijdelijk muziekklanken op. In de toenmalige republiek Venetië heerste begin zeventiende eeuw een cultuur van vrijzinnigheid, waardoor opera kon uitgroeien tot een kunstvorm voor iedereen. En niet alleen meer voor aristocraten.
Dit gigantische succes leidde in 1637 tot de bouw van Teatro di San Cassiano, het eerste officiële operatheater van Italië. De componisten Benedetto Ferrari en Francesco Manelli luidden er met hun uitvoering van Andromeda de Venetiaanse opera in. Tot 1681 werden in Venetië nog tien operatheaters gebouwd, terwijl Rome er toen slechts over drie beschikte.
Venetië bleef lang hoofdstad van de opera
Het overweldigende karakter van de Venetiaanse opera in de zeventiende eeuw wordt geïllustreerd door de uitvoering van zo’n driehonderd opera’s, gecomponeerd door meesters als Francesco Cavalli, Antonio Cesti, Carlo Pallavicini, Carlo Pollarol en Claudio Monteverdi, die er zijn grote werken schreef.
Eind zeventiende eeuw breidde de opera zich uit in Italië en naar andere landen, maar Venetië zou voor lange tijd de hoofdstad van de opera blijven. De beroemde drama’s van Giuseppe Verdi gingen er in première en Richard Wagner schreef er zijn meesterwerk Tristan und Isolde. Op het Venetiaanse kerkhofeiland is Igor Stravinsky de beroemdste dode.
De lokroep van Venetië
De lokroep van Venetië is de titel van een twaalfdelige radioserie, die van 6 oktober tot en met 16 november op vrijdag en zaterdag is te beluisteren op Radio 4. Willem Bruls neemt presentatrice Chazia Mourali dan mee op een muzikale reis door de stad.
