Het Belgische orkest Anima Eterna heeft dirigent en oprichter Jos Van Immerseel (78) op straat gezet na ‘aanhoudend agressief gedrag’ en ‘het niet nakomen van zakelijke afspraken’, aldus het bestuur. ‘Het nieuws slaat in als een bom. Anima Eterna zoekt al jaren andere mensen om het orkest te leiden, maar Jos bleef altijd een bepalende rol spelen’, zo vatte insider en Klara-presentator Marc Janssens het samen. Volgens hem was het projectensemble de afgelopen jaren al op zoek naar een mogelijke opvolger van Van Immerseel en liet men de oprichter uit respect nog wel een rol in het geheel spelen. . ‘Hij had blijkbaar aanvaard dat zijn ensemble door andere dirigenten vormgegeven zou worden. Daar heeft hij wel ja op geknikt, maar niet ja gedaan’, aldus Janssens. Het was daarom onvermijdelijk dat met Van Immerseel op een zijspoor moest zetten.
Volgens Jansen is Van Immerseel een van de ‘grote reuzen van de klassieke muziek’ in België. ‘En met reuzen is het zo: ze kijken van hoog naar beneden en denken dat alles hetzelfde blijft. Van Immerseel is voor een deel blijven steken in het beeld van het ensemble dat niet zonder hem kan.’ Marc Janssens betreurt dat heel wat grote namen uit de culturele sector in het algemeen en de klassieke muziek in het bijzonder het moeilijk hebben om hun erfenis door te geven. ‘Het is zo jammer dat de geschiedenis van Van Immerseel bij Anima Eterna op deze manier moet eindigen.’
Grenzen
Janssens ziet een rode draad in de verhalen waarin gerespecteerde artiesten gehekeld worden voor mogelijk onaanvaardbaar gedrag op de werkvloer. In België kwamen onder anderen Jan Fabre en Ivo Van Hove al in opspraak en internationaal is John Eliot Gardiner een goed voorbeeld. ‘Het gaat om een generatie die tientallen jaren lang niet tegengesproken werd. Je mocht blij zijn als je bijvoorbeeld in het ensemble Anima Eterna mocht spelen. Heel veel mensen hebben van die generatie veel geleerd, maar het bleek voor die generatie heel moeilijk om de grenzen te bewaken.’
Jonge ensembles
Daarnaast hebben de bekende namen ook jarenlang de subsidieverstrekking beheerst. ‘Het gaat om gesubsidieerde ensembles en de overheid kan het geld maar aan bepaalde ensembles geven. Er is vaak opgeroepen om meer jonge ensembles te ondersteunen’, aldus Janssens
‘Ik hoop dat de gebeurtenissen rond Van Immerseel een nieuwe kans biedt, ook aan jongere generaties. Het komt er absoluut op aan om het op een andere manier te doen. Niet artistiek, want ik heb heel veel waardering voor de oudere generatie, maar menselijk gesproken hoop ik dat de nieuwe generatie het op een andere manier doet.’
