De Johannes Vermeerprijs is dit jaar toegekend aan Tania Kross. De mezzosopraan ontvangt de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten niet alleen voor haar toonaangevende internationale zangcarrière, maar ook voor de manier waarop zij opera breed toegankelijk maakt.
Mezzosopraan Tania Kross kent een indrukwekkende opera- en zangcarrière in binnen- en buitenland. Al is dat niet de enige reden dat de onafhankelijke jury van de Johannes Vermeerprijs haar als laureaat heeft aangeduid. Ook de wijze waarop zij opera toegankelijk maakt voor een uiteenlopend publiek, dat ze weet te inspireren en te ontroeren, heeft bijgedragen aan de jurybeslissing. De jury zegt onder de indruk te zijn van hoe Kross haar vak uitoefent en mensen met elkaar verbindt door bruggen te slaan. Via allerhande kanalen, haar professionaliteit en aanstekelijk enthousiasme. “Met haar benadering van opera en klassieke muziek omarmt Tania Kross het genre in de volle breedte”, aldus de jury. “Haar stem kent veel gezichten, van ingetogen tot uitbundig. Het gemak waarmee zij zich in die scala beweegt, duidt op een diepe en zeer persoonlijke repertoirekennis.”
Ambassadeur voor opera en klassiek
“Een optreden van Kross valt op door de spontaniteit en intensiteit van haar vertolking”, vervolgt de jury. “Daarmee geeft zij een heel eigen kleur aan haar vocale prestaties en weet zij anderen te beroeren en mee te nemen in de verrassende en verrijkende wereld van de podiumkunsten.” Ook Kross’ inzet voor muziekeducatie wordt gewaardeerd. Als ambassadeur voor operamuziek en het klassieke repertoire deelt de mezzosopraan haar vakkennis met jong talent. Verder merkt de jury op dat “Tania Kross een begenadigd mezzosopraan is, die met haar krachtige stem en expressie mensen weet te raken. Met een duidelijke drijfveer en een aanstekelijke liefde voor haar vak geeft zij haar passie door en nodigt zij vooral ook nieuwe generaties uit tot dromen en zelfontplooiing.” Dat doet ze onder meer door zich in te zetten voor Muziek Telt!, het Instrumentendepot en Stichting Leerorkest Nederland en Curaçao. Via die weg wil Kross kinderen en jongeren enthousiasmeren en de kans geven om een muziekinstrument te leren bespelen en samen muziek te maken.
Artistiek talent
Als winnaar van de Johannes Vermeerprijs 2023 kan Kross het geldbedrag van honderdduizend euro besteden aan een bijzonder project binnen haar werkterrein. De Nederlandse regering riep deze prestigieuze prijs in 2008 in het leven om uitzonderlijk artistiek talent te eren en te stimuleren. Eerder werd de prijs toegekend aan onder anderen schrijver Arnon Grunberg, kunstschilder Natasja Kensmil en fotografe Rineke Dijkstra. Een rijtje namen waarin Tania Kross niet misstaat. De afgelopen 25 jaar werkte de mezzosopraan samen met nationale en internationale operahuizen als de Nationale Opera, Nederlandse Reisopera, Staatsoper Stuttgart, Bregenzer Festspiele, Komische Oper Berlin en Opéra de Lyon. Ze schitterde op Europese en overzeese podia, waaronder Carnegie Hall in New York. Tien jaar geleden schreef ze geschiedenis met de productie van de allereerste opera in het Papiaments: Katibu di Shon. Dit jaar trok ze met haar laatste grote theatertour Van Curaçao tot Concertgebouw door ons land. Naar aanleiding van die productie sprak Luister-journalist Paul Janssen met haar. Het interview is hier en in Luister 772 te lezen.
